Boetes voor Clearview AI

Publieke diensten, Technische Industrie, Financiële Dienstverlening, Veiligheid, Defensie AI, AI - Verplichtingen

Boetes voor Clearview AI

Het Amerikaanse bedrijf Clearview AI verzamelt foto’s van gezichten door het internet te scrapen. Hierdoor heeft het een database opgebouwd met miljarden foto’s en bijbehorende namen. Met deze database heeft Clearview AI een identificatiesysteem op basis van gezichtsherkenning gemaakt. Deze dienst wordt aangeboden aan overheidsorganisaties over de hele wereld. Eind augustus 2021 heeft de Volkskrant een artikel gepubliceerd waarin wordt geclaimd dat er bij de Nederlandse politie gebruik wordt gemaakt van een testversie van Clearview AI. De Nederlandse politie heeft dit echter nooit erkend.

In de lente van 2021 worden door een aantal belangenorganisaties op het gebied van privacyrecht klachten ingediend bij verschillende toezichthouders. In Groot-Brittannië, Frankrijk, Italië, Griekenland en Oostenrijk worden er klachten ingediend op basis van de volgende argumenten. De indieners zijn van mening dat de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) van toepassing is op de verzameling en biometrische verwerking van gezichtsfoto’s door Clearview, gezien het feit dat daarmee bijzondere persoonsgegevens worden verwerkt van EU-burgers (Art. 9 lid 1 AVG). Volgens de indieners kan Clearview AI zich niet beroepen op de uitzondering van Art. 9 lid 2 sub e AVG, omdat de foto’s niet expliciet openbaar zijn gemaakt door de betrokkenen. Tot slot zijn de indieners van mening dat Clearview AI met het verzamelen en gebruiken van de foto’s een aantal kernprincipes van de AVG heeft geschonden. Zo is Clearview AI niet transparant over de wijze waarop zij de data verwerkt en beperkt zij ook niet het gebruik van de persoonsgegevens tot het doel waarvoor deze aanvankelijk zijn verzameld/verwerkt (Art. 5 lid 1 sub a jo. b AVG).

De toezichthouders hebben zich over de klachten gebogen en zijn tot de volgende conclusie gekomen:

In Groot-Brittannië heeft Clearview AI een waarschuwing gekregen van de Information Commissioner’s Office (ICO), waarbij Clearview AI eveneens een verbod werd opgelegd voor het verwerken van persoonsgegevens van UK-inwoners. De ICO heeft daarna ook nog een ‘provisional view’ gepubliceerd, waarin staat dat zij voornemens is om Clearview een boete op te leggen ad £17 miljoen.
De Franse toezichthouder, de Commision nationale de l’Informatique et des Libertés (CNIL), heeft Clearview gewaarschuwd dat zij de persoonsgegevens van iedere Franse inwoner binnen twee maanden dient te verwijderen. Zo niet, dan kan Clearview een boete opgelegd krijgen.
Het meest recente oordeel van een toezichthouder komt uit Italië, waar de Garante per la protezione dei dati personali (GPDP) een boete aan Clearview AI heeft opgelegd ad € 20 miljoen. Volgens de GPDP verwerkt Clearview namelijk de persoonsgegevens van Italiaanse inwoners zonder rechtmatige verwerkingsgrondslag. Daarnaast schendt Clearview AI de kernprincipes van transparantie en doelbinding, precies datgeen wat de klagers ook aanvankelijk claimde. Naast de boete beveelt de GPDP Clearview AI tot het verwijderen van de persoonsgegevens van de betrokkenen die zich in Italië bevinden. Ook moet Clearview AI een vertegenwoordiger aanwijzen binnen de EU tot wie de betrokkenen zich kunnen richten om hun AVG-rechten uit te voeren.

Als Clearview ooit de Europese markt op wil, dan zal zij dus nog veel aan haar product moeten veranderen om in overeenstemming te handelen met de geldende privacy wet- en regelgeving.